Bellvik en de bosbouw

Bellvik is het oudste dorp in Dorotea Kommun. Vik betekent baai. Bellvik ontstond toen in 1724 de eerste kolonist er een vaste verblijfplaats bouwde. Het was Mats Johanssen, die de eerste 20 jaar de enige bewoner was. Hieronder zie je de restanten van dit eerste huis in Bellvik uit 1724. Bijna 300 jaar oud. Hieraan is dus goed te zien dat een houten huis hier bijna niet rot en je hier alleen maar hoeft te verven voor het mooie, niet zozeer voor het behoud. De helft van het jaar staat je huis natuurlijk ook geconserveerd in de diepvries :-).

Maar nu weer verder over Bellvik... In 1834 verscheen een kaart met een plattegrond van het dorp. Later groeide het uit tot een dorpje dat in een lintbebouwing langs het Bellviksjön ligt. Bellvik was een zeer levendig dorp. Er waren twee winkels, een school, postkantoor en een café. Vandaag de dag zijn de sporen hiervan weggevaagd, want het dorp loopt langzaam leeg. Bellvik ligt hier vlakbij, het is maar een voorbeeld. Hoe komt het dat sommige dorpen hier zijn leeggelopen in de loop van de laatste pakweg 50 jaar? Het antwoord ligt in de bosbouw. Vroeger werd alles met de hand gedaan, de bomen omgehaald met een zaag en bijl. Er waren heel wat mensen voor nodig om een stuk bos om te halen.

Deze foto is uit 1924.

Zoals op deze drie foto's is te zien, werd het hout met paard en slee vervoerd, omdat men dit werk meestal 's winters deed. Men deed dat meestal 's winters om diverse redenen. Ten eerste was het seizoensarbeid en hadden de meeste arbeiders zelf een boerderijtje. Die wilden in het voorjaar vrij zijn om te zaaien en/of het land te bewerken. Het had ook voordelen omdat men de boomstammen op het ijs kon verzamelen, zodat het in het voorjaar met het smeltende water meegevoerd kon worden. De rivieren hadden dan de hoogste waterstand, er was immers nog helemaal geen sprake van dammen en electriciteitscentrales. Op het ijs werden er dan vaak een soort vlotten van de boomstammen gemaakt. Vaak dreven ze zelf hun weg, maar later kwamen er ook bootjes en later stoombootjes om de vlotten naar gunstiger plaatsen te brengen alvorens ze echt de rivier af te laten zakken.

Er werd ook veel hout los de rivieren afgestuurd. Dat bleef wel eens steken op bepaalde plaatsen, daar was dus ook weer mankracht nodig. Erg gevaarlijk werk, vaak in kolkende watermassa's, waar de ongelukken niet uitbleven. Kortom de bosbouw was vroeger zeer arbeidsintensief en gevaarlijk werk.

Vanaf ongeveer 1960 begon de vrachtwagen het vervoer van de boomstammen langzaam over te nemen en stopte men met het vervoeren ervan over de rivieren. De rivieren voerden het hout stroomafwaarts richting Botnische Golf, in ons geval naar Sundsvall, waar veel houtverwerkende industrie is. De vrachtwagens brengen het hout naar de stations, ook hier in Hoting, daar schreef ik al eens over. Dagelijks vertrekken hier treinen naar Sundsvall, ellenlange treinen...

Ik heb er wel eens bij staan kijken in Gafsele, bij zo'n machine. Hij pakt de boom, zaagt hem af, kantelt hem en dan gaat de boom "roetsj" van de ene naar de andere kant en zijn al zijn takken eraf. Ik denk dat het voor één boom in ca. 10 tot 20 seconden is gebeurd. Daarom liepen die dorpen leeg, iedereen werkeloos en de boerderij bracht niet genoeg op om van te leven. Nog steeds vertrekken jongelui vaak naar de grote steden om te studeren, vaak komen ze dan niet meer terug, want ze zoeken daar werk en vinden daar een partner. Het valt me wel op dat ze na pensionering heel vaak terug komen naar hun roots. Het blijft toch altijd trekken hier weer terug te komen.