Wie het leuk vindt kan hier lezen hoe wij genieten van ons verblijf in Zweden.
Over hoe het met ons gaat en wat we zoal meemaken...


Zweden... rust, ruimte, oneindige natuur, frisse lucht en veel aardige mensen!





donderdag 28 november 2013

Alweer een presentje



Kreeg ik onlangs die ontzettend mooie Lovikka wanten van Eva, dinsdag zat er weer een verrassing in de brievenbus! In kerstpapier nog wel. 


Toen ik het opengemaakt had begreep ik waarom het al vóór Sinterklaas kwam, Anneke had er een zak lekkere pepernoten bij gedaan. Maar ook een heel leuke kerstversiering en een elfje. Nogmaals erg bedankt Anneke, echt zo leuk! Voor hier in Zweden is het trouwens helemaal niet vroeg, al weken en weken zijn er reclames betreffende Kerstmis op tv! 

De storm, ja de storm van gisteren. Nou, dat was weer niet leuk. 
Hemelsbreed zo'n 100 km naar het westen, op de fjäll, dus een hoogvlakte, stond een windkracht 12, orkaankracht! Je kunt je voorstellen dat het hier ook geen lolletje was. Toch hebben we geen stroomuitval gehad. Ik denk dat alle zwakke punten er tijdens de vorige storm, anderhalve week geleden, al uitgekomen zijn. En dan komt er zondag weer een storm. BAH! Ze komen allemaal over IJsland aanzetten, daar moeten ze het toch helemaal te verduren hebben. We zien daar niets over op het nieuws hier. 
Deze noordwestelijke stroming is zeer ongewoon, het stormt hier zelden. We zouden nu lekker vriezend weer moeten hebben en er zou sneeuw moeten liggen, maar de vijf centimeter die er tussen de stormen gevallen was, is gisteren weer verdwenen. 
Een ding is zeker, er gaan hier een paar bomen door ons (nou ja, we vragen iemand die er ervaring in heeft) geveld worden, bomen waardoor we ons onveilig voelen. Erg vind ik dat, ik houd van die bomen, het zijn mooie gezonde bomen, maar ook erg grote bomen. Als ze vallen gaan ze of door de keuken, een andere door het gastenhuisje, en weer een andere door de garage of een groot houthok. 
Dus op naar de volgende storm op zondag...


dinsdag 26 november 2013

Nou, en dan wachten we maar weer...


op de volgende storm.



Op de windkaart met de verwachting voor de komende dagen, die ik van internet kopieerde, heb ik een gele ster gezet, dat is het gebied waar we wonen. We krijgen de volle laag weer zo te zien. Men is nog niet eens klaar met alle reparaties die gedaan moesten worden na de vorige storm. We zien nog steeds volop auto's rijden van ONE en van ELTEL. Wij zaten een etmaal zonder stroom, kennissen die meer naar het westen wonen zaten 72 uur zonder stroom en na een week hadden delen rond Strömsund nog steeds geen stroom. 
Storm is hier trouwens zeer ongewoon.
Onprettig vind ik het zeker, maar wat klagen wij als we beelden hebben gezien van de Filipijnen, hoe dat land er bij ligt na die alles verwoestende tyfoon. Moet je je eens in die mensen verplaatsen. Ja, als ik dat zie, dan schaam ik me er zeker over dat ik wel eens mopper als het hier stormt of heeft gestormd.

zaterdag 23 november 2013

Je hebt bos en je hebt bos...


Hier zullen we weer een poos lekker warmte van hebben!

Wanneer je nog nooit in een bos in Zweden hebt gelopen, in een bos zonder paden, in een bos in onze omgeving, heb je er misschien geen idee van dat er heel moeilijk te lopen valt. Onze hond vindt het niet leuk in zo'n bos, alleen op verharde paden. 
Een bos hier is niet te vergelijken met een bos in Nederland. Ik weet niet echt hoe het in het zuiden van Zweden is, waarschijnlijk niet veel anders dan hier, maar hier is Zweden een grote berg zwerfkeien en anders niet. Grote keien, enorm grote keien, maar ook kleintjes. Op deze zwerfkeien ligt slechts een vrij dunne laag humus. Hierop groeien behalve de bomen voornamelijk mos, bosbessen (blåbär) en vossenbessen (lingon). 
De bessenstruikjes zijn vrij hoog. De ondergrond is erg ongelijk, dat kun je je wel voorstellen. Dit weet onze buurman Clas en ook heeft hij zo'n goed voorstellings- vermogen dat hij weet dat Peter daar met zijn beenprothese niet kan lopen. Dat heeft hij goed gezien, het is echt niet mogelijk voor Peter om door zo'n bos te lopen en dus kan hij ook niet de bomen die tijdens de storm zijn geveld uit het bos halen. 
Deze ondergrond in de bossen is ook een reden dat bomen gemakkelijker omvallen tijdens een storm, ze hebben minder houvast. Zo komt het ook dat er ook gewoon grote gezonde bomen omgaan.

Zelf hadden we zoiets van Oké, jammer dan, we zien het wel in het voorjaar. Komt tijd, komt raad.

Clas had zelf ook omgevallen bomen op zijn erf en in zijn deel van het bos. Een van de vrienden van Clas, Anders heet hij, kwam Clas helpen. Anders helpt Clas heel vaak. 
Ze hebben vroeger ook samen gewerkt. Anders woont meer in het dorp, toevallig naast Margit, van de pepparkakor weet je wel.

En wat schetste onze verbazing... Clas en Anders waren op een gegeven moment in ons bos bezig de bomen eruit te halen! Takken eraf, boom in drieën of vieren, al naar gelang de lengte, en met de tractor het bos uit en netjes op een stapel aan de rand van erf en bos. Zelfs de takken hebben ze afgevoerd. Dat zijn nu echt momenten waar ik dan echt enigszins van kan volschieten. Dit is niet de eerste keer dat Clas zoiets doet. Als we hem dan bedanken en verwennen met iets lekkers (wat we ook doen als Clas niet iets speciaals voor ons gedaan heeft), is het antwoord dat het toch echt niets voorstelt, dat het geen moeite was. Geen moeite? Nou, het is pittig zwaar werk! Als je Clas dan zou zien, zijn voorkomen, zijn uitstraling, zijn gelaatsuitdrukking, zou je gelijk helemaal weg zijn van onze 74-jarige buurman! 
Wat hebben wij het getroffen om naast deze bijzondere man te wonen!

Nog een paar bomen zullen er bij komen, ze zijn nog niet helemaal klaar.

dinsdag 19 november 2013

Margits pepparkakor



Gisteren was het donker weer, ik bakte een volkorenbrood en 's middags een lekker krentenbrood. Door de sneeuw die er afgelopen week lag (en die nu weg is door de storm) en het donkere weer van de laatste dagen, moest ik al aan Kerstmis denken.
Ach we zijn nog maar een kleine twee weken verwijderd van de 1e advent! Ik besloot nu eindelijk eens zelf Zweedse pepparkakor (zeg maar Zweedse speculaasjes) te gaan bakken. Bovendien is 9 december in Zweden pepparkakans dag. Ik wilde pepparkakor à la Margit gaat bakken. Jullie kennen deze ontzettend lieve hartelijke vrouw misschien nog wel uit vorige blogposts.
Een van de keren dat ik vorige winter bij haar en Nils-Erik was, liet ze me haar handgeschreven receptenboekje zien. Margit (85 jaar!) is heel goed in het zelf koekjes, cakes en taarten bakken, echt niet te geloven goed! Ze zei dat ze me koekjes zou leren bakken, ha, ha. Nou ja, in elk geval zei ze dat ik maar eens moest beginnen pepparkakor te bakken en ze gaf me pen en papier, zodat ik het recept, onder het genot van koffie en koekjes, over kon schrijven. Evenals het recept van blåbärspaj.
Pepparkakor zijn beslist niet moeilijk te maken. Het deeg maak je een avond van tevoren en zet je in de koelkast tot de volgende morgen.
Maar nu eerst het deeg.

Je hebt nodig:
2 ons roomboter (als je roomboter te overheersend vindt, neem je margarine)
3 dl suiker
4,5 dl bloem
1,5 el stroop
1 ei
2 tl kaneel
1 tl kruidnagelpoeder
1 tl gemberpoeder (ik nam verse gemberwortel en maakte dit zeer fijn)
2 tl bakpoeder

Je doet het zo:
Doe de bloem in een kom en roer daar de kaneel, kruidnagel, gember en bakpoeder doorheen.
Neem een andere kom en smelt hierin de boter enigszins (bijv. in de magnetron) en klop de suiker, de stroop en het ei er met een garde doorheen. Roer dan het bloemmengsel erdoor. Strijk de bovenkant een beetje glad, strooi er een heel dun laagje bloem over en zet het deeg weg in de koelkast.

De volgende ochtend kun je twee dingen doen, nadat je de oven op voorverwarmen hebt gezet, 150 graden.
Kleine balletjes maken, die op de plaat met bakpapier platdrukken tot de maat van een Zweedse kroon (= ongeveer gelijk aan een 2 euro muntstuk). Het platdrukken komt niet zo nauw, want het vloeit gewoon mooi rond uit door de warmte. Genoeg tussenruimte laten dus.
Of het deeg uitrollen op een met bloem bestoven werkvlak en er figuurtjes uitsteken. Dit laatste vond ik zelf geen succes, hoeveel bloem ik ook op werkblad en deegroller deed, het bleef plakken. Daarom ook liet ik het maar bij het ene hart.
Ongeveer tien minuten bakken. Even uitproberen, verschilt per oven (hete lucht of gewoon). Ze moeten al wel een beetje kleuren. Ze worden pas hard als ze afkoelen buiten de oven. Ik had 3x een bakplaat vol.

Daarna kun je de koekjes natuurlijk ook nog naar hartelust versieren met bijv. glazuur.
In Zweden in elke supermarkt te koop in tubes, het heet kristyr. Je kunt het ook zelf maken door 4 dl poedersuiker te mengen met 1 eiwit en 1 tl. ättiksprit. Het laatste is azijnessence. Of gewoon poedersuiker mengen met wat water tot gewenste dikte en in een spuitje doen.

Verwacht geen koekjes die op speculaas lijken, ze lijken ook werkelijk niet op de pepparkakor hier uit de winkel, oh nee, ze zijn vele malen lekkerder! Dat is ook wel te zien, want toen ik net klaar was, zat deze trommel nog helemaal vol! Mums mums zeggen de Zweden oftewel mmmmmmmmm.

p.s. Ik heb het recept ook op Kokkerellen geplaatst, zodat je het daar altijd gemakkelijk          kunt terugvinden.



maandag 18 november 2013

Het was Hilde



Het was de storm Hilde die hier enorm huis gehouden heeft. Hilde begon zaterdag vroeg in de avond al vervelend te doen. We vertrouwden het allemaal niks en namen alvast wat voorzorgsmaatregelen. We zetten op belangrijke plaatsen kaarsen en/of waxinelichtjes neer, laadden de LED zaklamp (fantastisch ding!) helemaal vol, evenals de telefoons. Dit zou vast niet goed gaan en toen ik even buiten was met de hond werd ik al aardig benauwd van die enorm zwiepende grote dennenbomen. Wat een herrie maken ze dan ook. Voor ons huis staan berken waar ik niet bang voor ben, daar weer voor loopt een grusväg en dan krijg je een stukje met grote dennenbomen, die zijn van SCA. Heel hoog! Als er met de westerstorm zo'n joekel zou omgaan... ik probeerde in te schatten of die dan voor of over het huis zou vallen. Brrrrrrrrrrrrr.

Eenmaal thuis was het dan zo ver, ja hoor, de stroom viel uit. Gedoucht met het licht van de LED zaklamp die gelukkig een heel handige ophanghaak heeft. Daarna onrustig geslapen. Steeds als ik naar de wekkerradio keek was het beeldschermpje zwart, terwijl ik natuurlijk hoopte op die vier knipperende nullen!
Ondanks de harde storm en een buitentemperatuur van rond nul, was het rond 08.00 uur 's morgens nog ruim 19 graden in huis. De verwarming deed het natuurlijk niet vanaf het moment dat de stroom uitviel en de pompen niet meer draaiden. Om te zorgen dat het niet kouder zou worden en ook omdat we zin hadden in een lekker bakkie koffie, besloten we het aggregaat dan maar aan te zetten. Dus de Senseo mee naar de garage beneden :-))). Toen het water weer heet was en het in huis bijna 22 graden was, hebben we het aggregaat weer uitgezet, zo kon het er wel weer uren tegen.
Daarna het erf opgeruimd, we zijn wel een uur aan het takken ruimen geweest, heel wat kruiwagens vol. Poolshoogte genomen bij Clas en in ons bos. Bij Clas was een grote boom rakelings langs zijn gastenhuis gevallen. Ook nog andere bomen om. Bij ons zagen we hier vlak achter in het bos al zeven grote bomen om liggen. Nou ja, die zullen wel in de kachel belanden, ooit.

We besloten om tussen de middag maar iets warms te gaan eten in Dorotea. Koken gaat ook niet natuurlijk, we hebben nu eenmaal geen gas hier. Ik heb nog nooit zoveel omgevallen bomen gezien als in die rit van 20 km naar Dorotea. Wat een bende!
Op wel 20 plaatsen waren bomen over stroom- en telefoonkabels gevallen. Midden over de weg ook. Dat zal toch midden in de nacht zijn gebeurd. Je zult toch in volle vaart aan komen zetten! Je zag heel vaak bomen waarvan de onderkant aan de ene kant van de weg lag en de kruin aan de andere kant, de rest was er dan al tussenuit gezaagd.
We waren natuurlijk niet de enigen zonder stroom, 35.000 huishoudens in Jämtland en Västerbotten zaten zonder stroom.
Grote communicatieproblemen ook, zowel vaste telefonie als ook mobiele diensten, ik kon ook niet internetten, eerst ternauwernood, later helemaal niet meer. We wilden benzine tanken (jerrycans voor het aggregaat) bij een zelfbediening, maar pinnen ging niet, dus tanken ook niet. Bij het restaurant in Dorotea kon je ook niet pinnen, gelukkig hadden we genoeg cash. In Dorotea had men overigens wel stroom.
Wij hoopten weer stroom te hebben bij thuiskomst, maar nee, het werd avond.
Een etmaal zonder stroom, en dan hebben we nog geluk, want we zagen op het nieuws dat er wel gezinnen zullen zijn die pas maandag of dinsdag stroom hebben. Men werkt met man en macht! Gelukkig vriest het nog niet hard en is het rond nul. In elk geval is het aggregaat een gouden aankoop, waar we al een paar keer veel plezier van hadden!

Op het nieuws zagen we ook huizen waar een grote boom zo dwars doorheen gevallen was, dus we prijzen onszelf heel gelukkig en nemen ons petje af voor al die mensen die keihard werkten en nog werken aan onze stroomvoorziening en communicatiemiddelen!

zondag 17 november 2013

Storm

Mijn geplande bericht kan ik helaas niet plaatsen. Er raasde hier een storm, wij hadden een etmaal geen stroom (duizenden huishoudens) en nu zijn er nog grote problemen met communicatie. Het is een wonder dat ik even online ben. Zal zo wel weer wegvallen.
Met ons alles goed. Tot later...
Fijne week alvast,
Gon

woensdag 13 november 2013

Ha, ha, die Hans

Vertelde ik onlangs HIER over Hans van E.ON die de breuk in de elektriciteitskabel uiteindelijk repareerde, vandaag moest ik even aan hem denken terwijl ik me verheugde op Bonde söker fru, dat vanavond weer komt. De Zweedse Boer zoekt vrouw dus.
Ik ben gek op programma's als Boer zoekt vrouw, of dat nu in Zweden is of in Nederland, evenals bijvoorbeeld op Spoorloos en Memories (in NL). Kan ik echt lekker voor gaan zitten. 


In Zweden zoeken dit jaar acht boeren naar hun droomvrouw, dit wordt in twee series met elk vier boeren uitgezonden. Het leuke van deze vier, welke serie nu dus wordt uitgezonden, is dat er twee boeren bij zijn uit Jämtland. Meestal komen de meesten onder Stockholm vandaan. Op de foto v.l.n.r. Pär van 27 jaar uit Jämtland, Mikael van 52 jaar uit Östergötland, Marléne van 27 jaar uit Jämtland en voor het hek zittend Nils-Olof van 35 jaar uit Värmland. 

Maar goed, ik begon dus over Hans van E.ON. Toen hij hier een keer koffie dronk op een morgen, kwam Bonde söker fru ter sprake en ik zei dat ik er graag naar keek en dat Peter en ik het samen volgen. Hij begon te lachen en maakte met zijn arm een wegwuivend gebaar dat zoiets moest betekenen als Woeah, dat is toch niks, daar kijk je toch niet naar!
Het was zo enorm grappig dat, toen we er nog even over door gingen, Hans alles precies wist. Hoe de boeren heten, waar ze wonen en wat voor boerderij ze hebben, ook dat Marléne een geitenboerderij heeft. Hij wist ook te vertellen dat er bij Marléne met haar mannen, grote stiltes vielen tijdens de dagen op de boerderij. 
Viel Hans even mooi door de mand! 

Voor nu ga ik eerst nog even Rushy uitlaten en dan ga ik er weer lekker voor zitten. 
Fijne avond allemaal!

zondag 10 november 2013

Lekker licht in huis


want er ligt nu een dun laagje sneeuw. Ik ben er helemaal blij mee, dus nee hoor, geen brrrrrrr of medelijden met mij, want ik vind dit heel wat lekkerder dan het saaie donkere weer van de laatste week. Een heel mooie zomer, een heerlijk najaar en nu dan sneeuw. Het is er de tijd nu eenmaal voor. Bovendien zouden we hier natuurlijk niet zijn gaan wonen als we het klimaat een probleem gevonden zouden hebben, maar ja, ik hoorde jullie al denken... SNEEUW?!!!  :-).


Toen ik beneden vanuit de garage naar buiten kwam, zag ik dit grappige hartje op de stenen keermuur, gewoon een speling der natuur.

Klik op een foto voor een groter beeld

De verdroogde bloemetjes van het vetplantje op de muur hadden een mooie witte hoed gekregen.


Leuk om weer te zien wat er zoal op het erf scharrelt, overdag bijv. de eekhoorn zoals hier te zien is. Natuurlijk ontelbare vogelpoten en ook de sneeuwhaas is alweer gesignaleerd, althans zijn afdrukken. Vannacht is de vos weer geweest en ook zag ik achter bij de garage sporen van reeën.


Op de onderste tree van de betonnen trap in de tuin zag ik deze ienie mini sporen, maat muis, maar vorm van een eekhoorn. Een muis springt toch niet zo vooruit als een eekhoorn?


Dit is het welbekende vogelvoederhuis met balkon. De paal wordt verstevigd door drie schuine pootjes en laat een muis daar nu een huisje onder hebben. 


Ik zag hem 's morgens vroeg steeds uit zijn muizenholletje komen. Als we een paar weken verder zijn, zijn gras en duizendblad verdwenen onder een dikkere laag sneeuw en wordt het een mooi huisje met puntdak voor de muis (of muizen). Dichter bij gemorst graan kun je niet wonen en het is lekker geïsoleerd. Inmiddels al 20 kg zonnenpitten op trouwens en dan heb ik ze echt nog niet overvoerd omdat het nog niet koud is, het is steeds rond nul. In de natuur zijn geen zaden meer te vinden.


Rushy vindt de sneeuw ook wel heerlijk, ze was vrolijk en uitgelaten. Neemt dan van gekkigheid af en toe een hapje sneeuw.


Heen loopt ze altijd achter me aan en terug, zoals hier, altijd voorop.

Het was eens even lekker, deze prachtige dag, want niet alleen het weer was somber de laatste weken, zelf ben ik ook down. Schreef ik dat het een heerlijke zomer en najaar was en eerder hoe gezellig we het hadden met allerlei bezoek en zo, we hebben ook veel ontzettend nare dingen meegemaakt. 
In april overleed mijn moeder zoals de meesten van jullie wel weten, maar daarmee was het nog niet gedaan. In het voorjaar kregen drie vrouwen in onze vrienden- en kennissenkring kanker, leeftijden tussen 52 en 64 jaar. Twee overleden zelfs binnen drie maanden na constatering. Ook overleed de man van een van mijn vriendinnen aan een hartinfarct, hij was pas 60 jaar. Dat was eind september en we zijn er ook geweest.
Het is me niet in de koude kleren gaan zitten allemaal en het heeft even tijd nodig. 
Het is ook wel de reden dat ik hier minder schreef dan jullie voorheen gewend waren en ook dat ik niet zo trouw gelezen en gereageerd heb bij anderen. 

Maar nu krijg ik wel weer een beetje zin om te doen wat ik al even van plan was en waarmee ik in de eerste helft van september even begonnen was. Ik heb er nu ook alles voor in huis, voor een metamorfose van de hal. Morgen ga ik echt beginnen, yeah!

Dus ja, zo'n mooie dag als vandaag was even heerlijk!



zaterdag 2 november 2013

Wauw, wat een mooie Lovikka wanten!


En wat voor wanten! Laat ik maar bij het begin beginnen...
Vrijdag zat er een pakje in de brievenbus, het was geadresseerd aan mij.

Iemand wenste me heel veel plezier met de inhoud van het pakje, deze mooie gebreide Lovikka wanten. En die iemand heeft een naam, ik kreeg de wanten van EVA.
Lieve Eva, ik ben er zo mee in mijn nopjes, nogmaals hartelijk dank!
 

Klikklik op de foto en kijk eens hoe mooi!


De meeste Zweden kennen de Lovikka wanten, ze zijn dik, warm en wollig. Maar de vrouw die de wanten ooit voor het eerst maakte, wie was zij? Het verhaal gaat ver terug in de tijd. Haar naam was Erika Aittamaa-Kruuka, geboren in het dorp Junosuando in het noorden van Zweden, nabij de grens met Finland.
 



Ze was de vrouw van een houthakker met een groot gezin. In het dorp Lovikka waar ze woonde, werd ze "Riga" genoemd. Erika was een sterke en inventieve vrouw. Om wat extra geld te verdienen hielp ze met het werk in het dorp. Ze kon werken als een man!
Ook deed ze aan breien op bestelling. Velen spraken over haar vaardigheid in het breien. Mensen brachten wol naar Erika, zodat ze wanten voor hen kon breien. Op een keer was er een klant ontevreden over de geleverde wanten, ze voelden stug en hard. Erika was erg creatief en liet het er niet zo bij zitten. Ze waste de wanten en ruwde ze op met een speciale kam voor het kaarden van wol. Je kunt je voorstellen dat de klant tevreden was met deze zachte wanten. Dit was in 1892 en de eerste Lovikka wanten waren een feit! Later werden de wanten versierd met veelkleurig borduurwerk. De vraag naar Erika's wanten werd zo groot dat ze andere vrouwen moest leren hoe ze werden gemaakt en zo werden de Lovikka wanten een grote bron van inkomsten voor de vrouwen in het gebied, vooral rond 1930. Erika overleed in 1952 toen ze 86 jaar was. In 1961 werd het Lovikka wanten merk geregistreerd. Helaas ging de fabriek Lovikka Vanten AB in 2007 failliet. Maar de naam van Erika is voor altijd verbonden aan de Lovikka wanten.





Wanneer je door het dorp Lovikka komt, kun je een gigantische want zien in een klein huisje langs de weg. De want is een gedenkteken voor Erika Aittamaa en haar werk.
 



Veel vrouwen in het dorp hebben gewerkt aan het project. De inhuldiging van de enorme want was in 2007. Ik vind het er wel een beetje vreemd uitzien :-).
 



Lovikka wanten staan ook afgebeeld op een postzegel uit 1998 (rechtsonder).

De meeste informatie heb ik, na een tip van Eva, gevonden op de site van Solveig Larsson. Zij breit wanten, wanten en nog eens wanten en wordt geïnspireerd door o.a. de natuur. Het is erg leuk om een kijkje te nemen op haar site. Gebruik desnoods een vertaalmachine als je geen Zweeds kunt lezen. Haar site vind je HIER.
 


Solveigs vantar


Lovikka wanten zijn nog steeds populair, vooral in het noorden natuurlijk. In het dorpje Junosuando waar Erika geboren is, bevindt zich het 11:ans hantverkcenter. Zij houden zelfs een wantenfestival met daaraan verbonden een wedstrijd Lovikka wanten breien. Neem HIER maar eens een kijkje! Er zijn trouwens nog veel andere leuke en mooie dingen te zien op hun site!
 

De zes winnende paren


En als ik deze winnende paren zie, ja, ze zijn prachtig, vind ik de wanten die ik van Eva kreeg nog steeds de allermooiste!

Gon