En wat voor wanten! Laat ik maar bij het begin beginnen...
Vrijdag zat er een pakje in de brievenbus, het was geadresseerd aan mij.
Iemand wenste me heel veel plezier met de inhoud van het pakje, deze mooie gebreide Lovikka wanten. En die iemand heeft een naam, ik kreeg de wanten van EVA.
Lieve Eva, ik ben er zo mee in mijn nopjes, nogmaals hartelijk dank!
Lieve Eva, ik ben er zo mee in mijn nopjes, nogmaals hartelijk dank!
Klikklik op de foto en kijk eens hoe mooi! |
De meeste Zweden kennen de Lovikka wanten, ze zijn dik, warm en wollig. Maar de vrouw die de wanten ooit voor het eerst maakte, wie was zij? Het verhaal gaat ver terug in de tijd. Haar naam was Erika Aittamaa-Kruuka, geboren in het dorp Junosuando in het noorden van Zweden, nabij de grens met Finland.
Ze was de vrouw van een houthakker met een groot gezin. In het dorp Lovikka waar ze woonde, werd ze "Riga" genoemd. Erika was een sterke en inventieve vrouw. Om wat extra geld te verdienen hielp ze met het werk in het dorp. Ze kon werken als een man!
Ook deed ze aan breien op bestelling. Velen spraken over haar vaardigheid in het breien. Mensen brachten wol naar Erika, zodat ze wanten voor hen kon breien. Op een keer was er een klant ontevreden over de geleverde wanten, ze voelden stug en hard. Erika was erg creatief en liet het er niet zo bij zitten. Ze waste de wanten en ruwde ze op met een speciale kam voor het kaarden van wol. Je kunt je voorstellen dat de klant tevreden was met deze zachte wanten. Dit was in 1892 en de eerste Lovikka wanten waren een feit! Later werden de wanten versierd met veelkleurig borduurwerk. De vraag naar Erika's wanten werd zo groot dat ze andere vrouwen moest leren hoe ze werden gemaakt en zo werden de Lovikka wanten een grote bron van inkomsten voor de vrouwen in het gebied, vooral rond 1930. Erika overleed in 1952 toen ze 86 jaar was. In 1961 werd het Lovikka wanten merk geregistreerd. Helaas ging de fabriek Lovikka Vanten AB in 2007 failliet. Maar de naam van Erika is voor altijd verbonden aan de Lovikka wanten.
Wanneer je door het dorp Lovikka komt, kun je een gigantische want zien in een klein huisje langs de weg. De want is een gedenkteken voor Erika Aittamaa en haar werk.
Veel vrouwen in het dorp hebben gewerkt aan het project. De inhuldiging van de enorme want was in 2007. Ik vind het er wel een beetje vreemd uitzien :-).
Lovikka wanten staan ook afgebeeld op een postzegel uit 1998 (rechtsonder).
De meeste informatie heb ik, na een tip van Eva, gevonden op de site van Solveig Larsson. Zij breit wanten, wanten en nog eens wanten en wordt geïnspireerd door o.a. de natuur. Het is erg leuk om een kijkje te nemen op haar site. Gebruik desnoods een vertaalmachine als je geen Zweeds kunt lezen. Haar site vind je HIER.
Solveigs vantar |
Lovikka wanten zijn nog steeds populair, vooral in het noorden natuurlijk. In het dorpje Junosuando waar Erika geboren is, bevindt zich het 11:ans hantverkcenter. Zij houden zelfs een wantenfestival met daaraan verbonden een wedstrijd Lovikka wanten breien. Neem HIER maar eens een kijkje! Er zijn trouwens nog veel andere leuke en mooie dingen te zien op hun site!
De zes winnende paren |
En als ik deze winnende paren zie, ja, ze zijn prachtig, vind ik de wanten die ik van Eva kreeg nog steeds de allermooiste!
Gon