Bijgeloof

 

 

In Zweden is of was Pasen omgeven door bijgeloof. Er vliegen heksen rond.

 

De Zweden liefhebbers weten het al wel en ook mensen die hier al jaren lezen, want ik heb het al eens eerder verteld...

 

 

In Zweden heerste lang het bijgeloof dat de toverkracht van heksen rond Pasen op zijn sterkst is en dat ze dan ook extra actief zijn. Op Witte Donderdag vliegen ze op hun bezems naar een bijeenkomst met de duivel op een plaats die 'blåkulla' wordt genoemd, om pas de zaterdag erna weer terug te keren. Om te kunnen vliegen smeerden de Paasheksen bezems (of andere voorwerpen) in met een geheim mengseltje. Ze verzamelden zich in een kerktoren in de buurt om de lange weg gezamenlijk voort te zetten. In deze kerktoren schraapten ze gelijk wat ijzer van de kerkklokken voor het geheime 'vliegmengsel'. 

Begrijpelijkerwijs is het in Zweden een bewijs van grote moed of domheid om de nacht van Witte Donderdag in een kerktoren door te brengen. In Zweden doen vele verhalen de ronde over jongemannen die dit toch waagden, vaak met de meest vreselijke gevolgen.

 

 



Nog steeds komen we de heksen wel tegen in het straatbeeld rond Pasen. Deze foto's maakte ik in Rossön, een dorpje hier even verderop.

 

Het aansteken van de haard op Paasmorgen was ook omgeven met bijgeloof. Degene die op Paasochtend als eerste zijn haard aan had, zou één van de Paasheksen zijn. Daarnaast konden heksen bij terugkomst van Blåkulla klem komen te zitten in schoorstenen. Om er zeker van te zijn dat de schoorsteen veilig was, moesten eerst negen verschillende soorten takken worden verbrand.

De schoorstenen rookten dan ook pas laat op Paasmorgen.

Als bescherming tegen de rondwarende slechte krachten in deze periode werden vreugdevuren gebouwd, werd er in de lucht geschoten met geweren en werden heilige symbolen, zoals kruisen en sterren, op de deuren geschilderd. Men begroef psalmboeken in de tuin en hing zeisen en bijlen kruislings boven het vee.

In het moderne Zweden is het stoken van het grootste vreugdevuur nog steeds een nationale sport. De vuurwapens zijn vervangen door vuurwerk.

 

Deze foto haalde ik van internet

 

Op Witte Donderdag of op Paasavond verkleedden Zweedse jongens en meisjes zich als heksen en bezochten ze de buren. Soms lieten ze hierbij een versierd kaartje (een Paaskaart) achter, in de hoop in ruil hiervoor iets lekkers of geld te krijgen.

Tot op heden gaan nog steeds als heks verklede kinderen langs de deuren en krijgen dan iets lekkers. Een beetje zoals in Nederland met Sint Maarten.

 

Goede Vrijdag wordt hier långfredag (lange vrijdag) genoemd, deze dag stond vroeger in het teken van soberheid vanwege het lijden van Jezus. Men droeg tot nog niet zo heel lang geleden zelfs zwarte kleding en er was geen enkele vorm van vermaak, geen televisie, niets.

Tja, zo'n dag kon wel lang duren...

Nog veel langer geleden bezochten jongemannen boerderijen in de omtrek en sloegen meisjes met berkentwijgen tot ze iets alcoholisch kregen. Op Paaszondag was het andersom en deden de meisjes hetzelfde bij de jongemannen. Nu zie je de berkentwijgen tijdens Pasen alleen nog terug als versiering met gekleurde veertjes (zoals op m'n header), overal, zowel binnen als buiten.

 

De Zweden hebben toch niet zo heel veel met het geloof tijdens Pasen.

Toch bevreemd het me een beetje omdat tot het jaar 2000 iedereen vanaf de geboorte automatisch lid was van de Staatskerk, een Luthers kerkgenootschap in volle communie met de Anglicaanse Kerk.

Na afschaffing in het jaar 2000 liep het percentage kerkleden jaarlijks terug.

 

Nee, in het Paasweekend worden lange autoritten gemaakt om vrienden en familie op te zoeken en samen de Paasmaaltijd te nuttigen, net als met Kerstmis. Het is in het voorjaar, het eerste lange weekend en dit wordt dan ook vaak gebruikt om voor het eerst na de lange winter weer naar het vakantiehuisje te gaan.

Want heus waar, bijna elke Zweedse familie heeft een vakantiehuis(je).

 

 

Ik wens jullie in elk geval een fijne tweede Paasdag!

 

Gon